Obrzęk limfatyczny jest obrzękiem tkanek, do którego dochodzi na skutek zastoju limfy. W wyniku nieprawidłowego działania układu limfatycznego w skórze oraz tkance podskórnej gromadzi się duża ilość płynu śródtkankowego. Prowadzi to do napęcznienia kończyn, stanów zapalanych, zwłóknień czy zmian skórnych. W skrajnych wypadkach może dojść nawet do słoniowacizny.

Na skutek chorobowego zniekształcenia kończyn, skóra nie chroni już kończyny przed infekcjami. Tym samym nawet małe urazy takie jak ukąszenia owadów, skaleczenia i oparzenia prowadzić mogą do powiększania się obrzęku.

W jaki sposób objawia się obrzęk limfatyczny?

W praktyce objawy zastoju limfatycznego są bardzo łatwe do zdiagnozowania. Przede wszystkim pojawia się duża i rosnąca opuchlizna. Na skórze tworzą się narośla przypominające grudki, a skóra staje się twarda. Niekiedy widać na niej mało estetyczne wybrzuszenia i wklęśnięcia. Niekiedy pojawiają się trudności w poruszaniu daną kończyną czy uczucie ciężkości. Niekiedy chory może odczuwać również ból.

Przyczyny obrzęku limfatycznego

Obrzęk limfatyczny jest skutkiem wrodzonego bądź nabytego uszkodzenia naczyń chłonnych. Prowadzić do tego mogą m.in. brak aktywności fizycznej, urazy mechaniczne różnego rodzaju, zabiegi chirurgiczne czy operacyjne leczenie chorób nowotworowych. Ponadto do pojawienie się obrzęku wpływają radioterapia, infekcje bakteryjne, duży rozrost guza nowotworowego, który uciska na węzły chłonne lub naczynia limfatyczne, czy stany zapalne skóry i węzłów chłonnych. Uważać należy również na schorzenia tkanki łącznej – łuszczycowe zapalenie stawów i reumatoidalne zapalenie stawów, przewlekłą niewydolność żylną oraz pasożyty, zwłaszcza nicienie, które wywołują słoniowaciznę.

W praktyce wrodzony obrzęk limfatyczny jest zjawiskiem bardzo rzadkim. Zdarza się raz na 100 tysięcy osób w wieku do 20 lat. W większości przypadków obrzęk dotyczy tylko jednej kończyny. Diagnozowany jest przede wszystkim u dzieci płci żeńskiej. Obrzęk limfatyczny rąk jest najczęściej skutkiem operacyjnego usunięcia piersi.

Przebieg obrzęku limfatycznego

Obrzęk limfatyczny przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. Najczęściej pojawia się przy kostce. Początkowo zanika podczas unoszenia nogi. Silniejszy jest w okresie letnim. Z czasem objawy zaczynają być widoczne przez cały czas. Na skórze pojawiają się zgrubienia, liszaje czy zrogowacenia. Cechą charakterystyczną dla tego schorzenia są także żółte paznokcie, które czasem mogą wypaść czy całkowicie zaniknąć. Ostatnim etapem rozwoju obrzęku limfatycznego jest pojawienie się trudności z poruszaniem kończyny.

Leczenie obrzęku limfatycznego

Zadaniem drenażu limfatycznego – specjalnego masażu – jest przemieszczenie chłonki z obszaru chorego do zdrowego. Niekiedy lekarze decydują się też na podanie leków zmniejszających obrzęki czy kremów, które chronią przed ewentualnymi infekcjami. W tym przypadku odpowiednia pielęgnacja skóry ma ogromne znaczenie.

Leczenie obrzęku limfatycznego w dużej mierze polega na stosowaniu terapii uciskowej. Wykorzystuje się bandaże i ubrania uciskowe, które usprawniają pracę mięśni, co ma za zadanie poprawić przepływ limfy. Jeśli choroba jest bardzo zaawansowana i doszło już do rozwoju słoniowacizny, na ogół konieczna jest operacja. Polega ona na wycięciu obrzękniętej tkanki podskórnej. Grozi to przy tym wystąpieniem martwicy skóry.

Czasami pomocniczo stosuje się rehabilitację. W tym przypadku należy jednak bardzo uważać, gdyż zbyt intensywne ćwiczenia mogą tylko pogorszyć stan chorego.

Inspirowane: centrumflebologii.pl – usg doppler żył kończyn dolnych